این موسسه به‌پیشنهاد یلا لپمن (1891-1970)، روزنامه‌نگار انگلیسی آلمانی‌تبار، به‌منظور بهبود کیفیت کتاب‌های کودکان و نوجوانان، گسترش کتابخانه‌های مربوط به آنها، و ایجاد تفاهم میان نسل جوانِ کشورهای مختلف از طریق کتاب، در شهر زوریخ سوئیس بنیان نهاده شد.
وب سایت: IBBY
پس از پایان جنگ جهانی دوم، لپمن اقدام به گردآوری کتاب‌های برجسته کودکان و نوجوانان از سراسر جهان کرد که در 15 دسامبر 1948 منجر به تشکیل کتابخانه بین‌المللی جوانان مونیخ در شهر مونیخ گردید.
این کتابخانه نخستین مرکز بین‌المللی برای محققان و دست‌اندرکاران ادبیات کودکان بود. پس از آن، در همایشی که در مونیخ با موضوع "تفاهم بین‌المللی از طریق کتاب‌های کودکان" برگزار شد، نخستین گام در جهت تأسیس دفتر بین‌المللی کتاب برای نسل جوان برداشته شد.
اهداف این دفتر عبارت است از:
- کمک به ارتقا و تفاهم بین‌المللی از طریق کتاب‌های کودکان؛
- فراهم آوردن امکان دسترسی کودکان جهان به کتاب‌های هنری و ادبی ارزشمند،
- ترغیب ناشران به انتشار و توزیع کتاب‌های خوب برای کودکان خصوصآ در کشورهای در حال توسعه؛
- آموزش دست‌اندرکاران ادبیات کودکان و نوجوانان؛
- ایجاد انگیزه‌های تحقیق و دانش‌پژوهی در حوزه ادبیات کودکان؛
- همکاری با رسانه‌های ارتباط جمعی و تشویق علاقه‌مندان به توسعه کتابخانه برای نسل جوان.
این دفتر سازمانی عام‌المنفعه و مستقل است که از طریق شعبه‌های ملی در کشورهای مختلف فعالیت می‌کند. در برخی کشورها، شعبه ملی دفتر بین‌المللی تنها گروه فعال در زمینه ادبیات کودکان است.
این شعبه‌ها شامل سازمان‌ها، انجمن‌های ملی، و گاه افرادی است که در سطح ملی و بین‌المللی جهت ارتقا کیفیت کتاب‌های کودکان و نوجوانان فعالیت دارند و توسط دبیرخانه دفتر، که در حال حاضر در شهر بازل (سوئیس) قرار دارد، هدایت می‌شوند.
درآمد این دفتر از حق عضویت شعبه‌های ملی و حمایت‌های مالی مستقل تأمین می‌شود.
طبق اساسنامه آن، هر کشوری می‌تواند به‌عضویت آن درآید. اعضای دفتر باید از طریق شعبه ملی در هر کشور فعالیت کنند.
درصورتی که این امکان نباشد، دفتر بین‌المللی در آغاز، عضویت شخصی می‌پذیرد، اما آن عضو باید برای تشکیل یک شعبه تلاش کند.
شورای کتاب کودک شعبه ملی این دفتر در ایران است که در سال 1343 به‌عضویت آن در آمده است.
مهم‌ترین فعالیت‌های این دفتر عبارتند از:
- کنگره دوسالانه ادبیات کودکان، که از سال 1953 هر دو سال یک‌بار در کشورهای عضو برگزار می‌شود. موضوع این کنگره‌ها ادبیات نسل جوان عصر حاضر، جنبه‌های کمّی و کیفی گسترش و توزیع کتاب کودک، و آموزش و پرورش کودکان است.
- جایزه هانس کریستیان اندرسن، معتبرترین جایزه بین‌المللی ادبیات کودکان و نوجوانان، که به نوبل کوچک نیز شهرت دارد، شامل دو مدال طلا و دیپلم افتخار است و هر دو سال یک‌بار، به یک نویسنده و یک تصویرگرِ در قید حیات که آثارش سهمی عمده در اعتلای ادبیات کودکان جهان ایفا کند اعطا می‌شود.
حامی اصلی این جایزه، که از سال 1956 به نویسندگان و از سال 1966 به مصوران اعطا گردیده، مارگریت دوم (ملکه دانمارک) است.
این دفتر، همه‌ساله، مسئولیت تهیه پیام و پوستر مخصوص آن را به یکی از شعبه‌های ملی خود می‌سپارد.
یکی از نویسندگان برجسته کتاب‌های کودکان آن کشور مسئولیت نوشتن پیام برای کودکان و نوجوانان جهان را برعهده دارد و یکی از مصوّران برجسته همان کشور نیز به‌مناسبت این روز، پوستری را، با الهام از متن پیام، طراحی می‌کند.
